بررسی تطبیقی آیین سپاهیگری ایران باستان با استناد به عیون الأخبار ابن قتیبه و شاهنامۀ فردوسی

نویسندگان
چکیده

مقایسه­ عیون الأخبار ابن قتیبه و شاهنامه فردوسی نشان می­دهد که فنون نبرد در ایران پیش از اسلام از مبانی نظری خاصی برخوردار بوده است. از جمله آن مبانی نظری می­توان به آرایش سپاه اشاره کرد که مواردی مانند استقرار پیاده­گان، سوار­ان، فیل­سواران، جنگجویان چپ دست، قلب، میمنه، میسره، مقدّمه و ساقه لشگر را در برمی­گیرد. ایرانیان پیش از اسلام، روانشناسی جنگ و تاکتیک­های نظامی آن را به خوبی می­دانسته و برای تشخیص زمان و مکان حمله، استقرار سپاه، با توجه به وزش باد، تابش خورشید، دسترسی به آب و آذوقه، حفظ اطّلاعات، شبیخون و دفاع، تسخیر قلعه­ها، تقویت روحیۀ سربازان و تضعیـف روحیه دشمن از فنون ویژه­ای بهره­مند بوده­اند. از مقایسه این دو اثر، افزون بر روشن شدن برخی مبانی نظری مـربوط به ارتش ایران، معلوم می‏گردد که شـاهنامه فردوسی در بخش نظامی و آداب سپاهیگری از آیین­ها­ و فرهنگ ایران پیش از اسلام تأثیر پذیرفته است. در این مقاله با استفاده از روش تاریخی -تحلیلی، سر نخ­هایی از ساختار و مبانی نظری ارتش ایران ارائه داده­، نشان داده­ایم که حکیم توس در نقل منابع خود یعنی خداینامه­ها، امین بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خوانش تطبیقی مفاهیم عرفانی در شاهنامۀ فردوسی و معماری ایران

این مقاله تلاش دارد شعر و معماری را به عنوان دو وجه از صورت­های هنر؛ از دریچۀ عرفان به هم نزدیک سازد. سؤال این است که مفاهیم عرفانی در معماری ایران تا چه میزان با شعر فارسی مطابقت دارد. هدف تحقیق، تعیین شگردهایی است که این دو هنر برای انتقال مفاهیم عارفانه به کار می­گیرد. جهت تدقیق موضوع، اشعار فردوسی که به دلیل تصویرسازی، ارتباط بیشتری با معماری دارد، تحلیل خواهد شد. مقاله با روش تحلیل تطبیقی ...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی و تحلیل آیین های باروری در شاهنامۀ فردوسی

آیین های باروری از اسطوره های بنیادین بشر است که بخش قابل توجهی از اساطیر جهان را در خود جای داده است. بن مایۀ این آیین ها مبتنی بر چرخۀ سالانۀ طبیعت میان خشکی و سرسبزی است. این مراسم تجسّمی آیینی از مرگ و سپس باروری طبیعت بود که آن را در مرگ یا غایب شدن یک ایزد و بازگشت مجدد او تصور می کردند. در ژرف ساخت داستان های شاهنامۀ فردوسی می توان بازمانده ها و یا تأثیراتی از آیین های باروری را دید. بررس...

متن کامل

«سرپرستی» و «فرزندخواندگی» در شاهنامۀ فردوسی با استناد بر کنوانسیون حقوق کودک (1989)

چکیده    «سرپرستی» و «فرزندخواندگی» یک رابطه حقوقی با ویژگی­ها و شرایطی خاص است که با توجّه به سابقۀ تاریخی و نگرش ویژه به آن در ایران باستان، نمونه­هایی گوناگون از آن در شاهنامه دیده می­شود. هدف نگارنده در این پژوهش بررسی ابعاد گوناگون حقوق این کودکان در شاهنامه و تحلیل آن بر مبنای مواد و بندهای کنوانسیون حقوق کودک است. این سند، نخستین پیمان­نامۀ بین­المللی جهت حمایت از حقوق کودکان است که با تأ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی شباهت و تفاوت دو کتاب «عیون الأخبار» و «العقد الفرید» از منظر ساختار و محتوا

«عیون الأخبار» پس از«البیان والتبیین» جاحظ مهم‌ترین کتاب ادب شناخته شده است. وی در این کتاب هر فصل را «کتاب» نامیده است، برخی از فصول این کتاب عبارت‌اند از آداب کشورداری، آئین رزم و جنگاوری، اندرزهای پادشاهان، خلفا و حکیمان، سخنان حکمت آمیز بزرگان، خصلت­های شایست و ناشایست، و ضرب‌المثل‌ها. از کتاب­هایی که به تقلید از «عیون الأخبار» نوشته شده کتاب «العقد الفرید» از ابن عبد ربه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
کاوش نامه ادبیات تطبیقی

جلد ۵، شماره ۱۷، صفحات ۷۵-۱۰۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023